تابلو برق AIS چیست؟

درباره تابلو برق AIS

تابلو برق AIS ( Air Insulated Switchgear ) است به معنای عایق بندی شده با هوا می باشد. عایق هوا در محیط اطراف باسبارها در تابلو برق فشار متوسط (ولتاژ 11 الی 36 کیلوولت ) مورد استفاده قرار می گیرد. کل تجهیزات اصلی مدار تابلو برق عایق هوا در یک محیط گازی قرار می گیرد.

موارد استفاده تابلو برق AIS

تابلو برق AIS در ساب استیشن­های پالایشگاه ها، نیروگاه ها، پتروشیمی ها و صنایع تولیدی و زیرساختی استفاده می شود. معمولاً تابلو برق عایق هوا را داخل یک پست کمپکت در کنار سایر تجهیزات متداول توزیع و کنترل قدرت قرار می دهند.

انواع تابلو برق عایق هوا

  • نصب شده در مرکز
  • ثابت

ویژگی های تابلو برق AIS

  • دوام بالا.
  • ابعاد کوچکتر آن نسبت به تابلو فشار متوسط معمولی.
  • ایمنی و ضریب امنیت.
  • کار در بدترین شرایط آب و هوایی.
  • قابلیت افزایش و کاهش سلول ها.
  • هزینه ساخت کمتر نسبت به تابلوهای GIS.
  • زمان کوتاه تر ساخت.
  • کاربری آسان تر.

روش های سیم کشی:

  • تابلو برق تک باسباره
  • تابلو برق دو باسباره
  • کابینت
  • تابلو دو باسباره با کلید بای پس
  • تابلو Single bus bar section

بخش های تابلو برق AIS:

  1. قطع کننده های جریان: تجهیزات الکتریکی اتوماتیک که در زمان بروز جریان overload با قطع آن، سبب محافظت از سیستم می شوند.
  2. کلیدهای قطع هوا: برای جداسازی مدار یا تجهیزات درون تابلو برق به منظور کاهش ریسک برق گرفتی
  3. ترانسفورماتور:یکی از اساسی ترین تجهیزات به کار رفته در تابلو برق AIS که وظیفه آن تبدیل ولتاژ بسیار بالا، به ولتاژ پایین است.
  4. برقگیر یا محافظ: برای انتقال ولتاژ اضافی به زمین و جلوگیری از بروز آسیب و خسارت به تابلو برق و کاربر
  5. تنظیم کننده ولتاژ: به منظور تنظیم و بهینه سازی سطح ولتاژ درطراحی تابلو برق به کار می رود.
  6. باسبار با ولتاژ بالا: جریان عبوری از ترانسفورماتور به سمت باسبار ولتاژ بالا هدایت می شود.

تفاوت تابلو برق AIS و GIS:

اختلاف از نظر نحوه نصب

با توجه به حجم کمتر تابلو برق عایق گاز به نسبت عایق هوا AIS (حدود 35 درصد)، فرآیند نصب آن سریعتر و ساده تر انجام می شود. تابلو عایق هوا، نیازمند اتصال گذرگاه و باس بار دارند. عموماً زمان طی شده برای نصب و راه اندازی تابلو برق AIS حدود 30 درصد بیشتر از مدل GIS است.

اختلاف در ساختار:

در حالی که در تابلو برق GIS از هوا به عنوان عایق سیستم استفاده می شود، در تابلو GIS، از گاز SF6 یا هگزا فلوراید برای عایق بندی بهره می برند. از آنچاییکه که SF6 پنج مرتبه از موثر تر از هوا است، رفتار و عملکرد بهتری را برای تابلو GIS به ارمغان می آورد. تفاوت دیگر در بهره بردن از نوع قطع کننده ها در تابلو برق است. در مورد تابلو عایق هوا، استفاده از قطع کننده های سه منظوره رایج است. اما در تابلو برق عایق گاز از قطع کننده های ثابت بهره می برند. این تجهیزات به صورت مهر و موم شده به سیستم ملحق شده است. در نتیجه در تابلو برق GIS اگر این قطعه خراب شود امکان جایگزینی ندارد. اما در تابلو AIS می توان به سادگی آن را با یک قطعه جدید تعویض نمود.

اختلاف کارایی در AIS , GIS

از آنجایی که که در تابلو عایق گاز، نیازی به وجود دسترسی از پشت به سیستم نیست، کار کردن با آن ساده تر است. همچنین تابلو GIS به ندرت دچار خطای آرک می شود. چرا که همه بخش ها و تجهیزات در آن به خوبی ایزوله شده اند. به علت همین عایق بندی فوق العاده، عملاً نمی توان وجود هیچگونه اتصال پیش بینی نشده و ناخواسته ای را بین بخش ها متصور بود.

تفاوت در تعمیر و نگهداری

نیاز به تعمیر در تابلو برق AIS بیشتر از نوع GIS است. عملاً تابلو عایق گاز را در اکثر موارد کافیست تا به صورت ظاهری مورد بررسی قرار داد و دوره های زمانی طولانی (4 سال یکبار) برای انجام بررسی ها توصیه شده است. تنها موردی که ممکن است در مورد این تابلو برق نیاز به اقدام داشته باشد، روغن کاری قطعات دربازه زمانی پانزده الی بیست ساله است. در عوض تابلو برق AIS را باید به صورت دوسالانه مورد بررسی قرار داد. انواع کارهایی که در فرآیند تعمیر و نگهداری تابلو عایق هوا باید انجام شود عبارتند از:

  • بررسی طوقه
  • انجام عمل تخلیه
  • تمیزکاری
  • روغن کاری
  • انجام وکیوم
  • رفع زنگ زدگی احتمالی

تفاوت در هزینه

دستگاههای AIS معمولاً در حدود 30 سال عمر مفید دارد گرچه تابلو عایق هوا تا 40 درصد ارزان تر از عایق گاز است، اما باید مد نظر داشت که هزینه تعمیرات و نگهداری آن بیشتر از مدل GIS خواهد بود، لذا صرفه جویی در هزینه اولیه در تعمیر و نگهداری تقریباً جبران خواهد شد.