پست کمپکت چیست؟

پست کمپکت یکی از انواع پست های توزیع برق است که هنگامی که برای ایجاد پست های زمینی، امکان تهیه زمین مناسب وجود نداشته باشد، برای توزیع انرژی الکتریکی در منطقه برای شبکه 20 کیلوولت، از پست کمپکت استفاده می شود و در محیطی باز نصب می گردد. در حقیقت می توان گفت پست کمپکت به محیطی پیش ساخته گفته می شود که به سادگی قابل حمل بوده و کمترین میزان ساخت و ساز در آن صورت می گیرد. از طرفی برای نصب و راه اندازه آن نیاز به زمان زیادی نبوده و می توان آن را با ایمنی کامل بهره برداری نمود.

به طور کلی ساختمان پست کمپکت دارای فونداسیون مناسب به همراه ساختار اسکلت فلزی بوده و تمامی بدنه و درب ها با پوششی از ورق فلزی، ایجاد می شوند. این ساختار به همراه تجهیزاتی مانند تابلوی سه سلولی، تابلوی فشار ضعیف، ترانسفورماتور و دیگر لوازم جانبی راه اندازی می شود. این نوع از پست های برق را می توان در صنایع سبک و سنگین، نیروگاه های برق و بادی و شبکه های توزیع برق فشار متوسط و ضعیف بکار گرفت.

از مزیت های این پست، بهره برداری آسان، کم بودن هزینه ساختمانی، راحتی نصب، امکان نصب در محل های عمومی اشاره نمود.

همچنین در ساختمان‌سازی از پست کمپکت‌ها برای گنجاندن تجهیزات الکتریکی استفاده می‌شود‌ تا علاوه بر ایجاد ایمنی در محل کار، پس از پایان پروژه بتوان این پست‌ها را به‌راحتی حمل‌ونقل کرد. علاوه بر مکان‌های عمومی در ایستگاه‌های مخابراتی و رادیویی نیز از این نوع پست‌ استفاده میگردد.

 برخی پست‌ها دارای محل فونداسیون پایه هستند. در حالی‌که دسته دیگر بدون وجود فونداسیون پایه مستقیما روی زمین قرار می‌گیرند، البته در نصب این دسته از پست‌ها استانداردهایی وجود دارد که باید در نظر گرفته شوند.

ارتفاع پست پارامتر بعدی است که در دسته‌بندی انواع پست‌های پیش‌ساخته در نظر گرفته می‌شود‌. بر این اساس پست‌ها به سه نوع نیم طبقه (نیمه دفنی)، یک طبقه و دو طبقه تقسیم بندی می‌شود.

نوع طراحی پست کمپکت بر اساس محل نصب و مقدار فضای موجود متفاوت است، اما یک طرح عمومی اولیه در تمامی پست‌های توزیع‌کننده پیش‌ساخته مشترک است. از آنجایی که این تجهیزات معمولا در مکان‌های قابل دسترسی قرار دارند، لازم است که در طراحی و ساخت آنها علاوه بر ایمنی حداکثری، زیبایی ظاهری آن نیز رعایت شود.

عموما طراحی پست کمپکت‌ها شامل ۲ طراحی مجزا است که یکی طراحی بدنه و مشخصات ظاهری پست است و دیگری مربوط به مشخصات فنی و تجهیزات برق داخل آن است. اتاقک فلزی پست اولین بخش آن است که محفظه اصلی را تشکیل می‌دهد. این اتاقک باید دارای تهویه و روشنایی مناسب باشد و ابعاد آن طوری طراحی شود که در عین جمع و جور بودن، تمامی تجهیزات را در خود جای دهد.

درون این اتاقک تابلو برق صنعتی قرار می‌گیرد، گیرنده، انتقال دهنده و سپس توزیع‌کننده نیروی الکتریکی است. برای دسترسی به تجهیزات الکتریکی داخل پست دو مسیر مجزا طراحی می‌شود.
بدنه پست‌های کمپکت غالبا با گالوانیزه پوشش‌دهی می‌شود تا از آن در مقابل آتش‌سوزی، آسیب‌های مکانیکی و خوردگی محافظت کند.

در قسمت بالای پست کمپکت یک پنل آلارم دهنده تعبیه شده که به محض باز شدن درهای محفظه چراغ روشن می‌شود و آلارم آن به صدا در می‌آید. در کف محفظه نیز یک مسیر مشخص برای خروج آب‌های تجمع یافته تعبیه می‌شود.

پست کمپکت پیش ساخته دارای مزایای متعددی است که باعث رشد روزافزون استفاده از آن توسط شرکت ها و سازمان های مختلف شده است. بخشی از این ویژگی ها عبارتند از:

• حمل و نقل آسان
• ایمنی و امنیت بالا
• قابلیت کنترل از راه دور (Remote control)
• سازگار با محیط زیست
• ساخت و ساز کم هزینه
• امکان نصب در محل های عمومی
• امکان آماده سازی و تحویل در کمترین زمان
• صرفه جویی هزینه نسبت به خرید زمین در پست آجری یا بتنی

امکان استفاده در فضاهای محدود: همانطور که گفتیم در هر جایی که زمین کافی برای ساخت پست‌های دائمی در دسترس نباشد و یا نیاز به پست توزیع‌ کننده موقتی باشد، به راحتی می‌توان از پست‌های پیش ساخته استفاده کرد.

ایمنی بالا: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های پست کمپکت‌ها ایمنی زیاد آن‌هاست. این پست‌ها تمامی تجهیزات برقی را درون خود نگه‌داری می‌کنند، از طرفی این تجهیزات با وجود قرار داشتن در مکان‌های عمومی در دسترس همه قرار نمی‌گیرد. و از طرف دیگر در مواقع لزوم به راحتی در دسترس اپراتور برق قرار دارد.

قابلیت حمل ونقل آسان: جابه‌جایی این پست‌ها سخت نیست و پس از اتمام یک پروژه می‌توان به راحتی آن‌ها را از محل نصب برداشت.

صرفه جویی در زمان و هزینه: برای ساخت و نصب این تجهیزات زمان زیادی لازم نیست. همچنین نگه‌داری آن‌ها هزینه بالایی نیاز ندارد.

سازگاری با شرایط آب وهوایی مختلف: یکی دیگر از مزیت‌های این پست‌های پیش ساخته استحکام و مقاومتشان نسبت به رطوبت، آلودگی هوا، حرارت و سایر ناهنجاری‌های آب وهوایی است. بنابراین در هر شرایط آب و هوایی می‌توان آن‌ها را نصب کرد.

ظاهر آراسته و متناسب با المان‌های شهری: این پست‌ها معمولا ابعاد بزرگی ندارند و به گونه‌ای طراحی می‌شوند که فضاهای شهری را دچار بی‌نظمی نمی‌کنند.

نکات مهم نصب پستهای کمپکت‌

برای نصب این سازه فلزی باید دست‌کم بیست سانتی‌متر از زمین فاصله ایجاد کرد. طوری که اتاقک پست در تماس با زمین نباشد. معمولا از پایه‌های سیمانی یا بتنی به عنوان واسطه بین پست‌ها و زمین استفاده می‌شود. دمای هوای داخل پست نباید از میزان مجاز بیشتر باشد، در این صورت باید ظرفیت بار درون پست را کاهش داد.

اگر بدنه پست فلزی باشد، درها، کاورها و تمام قسمت‌های فلزی باید جریان را با حداکثرافت ۳ ولتاژ از خود به سمت زمین انتقال دهند. اما اگر بدنه و وسایل جانبی غیرفلزی باشند، فقط برخی اجزا نیاز به کابل تخلیه بار و اتصال به زمین دارد.

برای حفاظت از پست‌‌ برق پیش ساخته در برابر زلزله بدنه آن را با ورق‌های گالوانیزه می‌پوشانند. همچنین پایه‌های آن را به گونه‌ای نصب می‌کنند که از ورود آب باران به داخل پست جلوگیری شود. در مکان‌های شلوغ شهر که عملیات نصب و اجرای پست باید سریع انجام شود، ترجیحا از پست‌های بدون فونداسیون استفاده گردد.

سیستم زمین الکتریکی باید به گونه‌ای طراحی شود که جریان اتصال کوتاه را در زمان مشخصی تحمل کند. نصب و نگه‌داری پست‌های برق چندان ساده نیست. هریک از پست‌های برق دارای قوانین و استاندارهای ویژه مربوط به خود است و رعایت تمامی این استانداردها الزامی است.

درجه حفاظت پست کمپکت: (IP) یکی از موارد مهم در تعیین استاندارهای مربوط به پست کمپکت درجه حفاظت آن است که به صورت میزان حفاظت اشخاص در برابر تماس با قسمت‌های برق‌دار و هم‌چنین میزان حفاظت تجهیزات برق از آسیب‌های مکانیکی، نفوذ ذرات خارجی و نفوذ آب و باران تعریف می‌شود. در رتبه‌بندی موارد زیر در نظر گرفته می‌شود.

• حفاظت پست در برابر ضربات مکانیکی و ورود آب: بدنه پست باید به گونه‌ای ساخته شود که فشار بارهای مکانیکی را تحمل کند.
• بار سقف و بار مکانیکی روی درها
• خطای داخلی: به طور معمول خطای داخلی در اثر استفاده ناصحیح از تجهیزات بروز می‌کند، بنابراین دسترسی افراد غیرمتخصص به داخل پست باید محدود و ممنوع گردد.
• حفاظت محیط در برابر عیوب داخل: درصورتی که بروز یک عیب داخلی باعث نشت روغن ترانسفورماسیون، نشت گاز SF6 به داخل محفظه یا نشت مواد از سوئیچینگرها شود.

یکی از قسمت هایی که در این پست به کار گرفته می شود و در جهت تامین نیروی برق ضروری می باشد، استفاده از ترانسفورماتورهای مناسب می باشد. به طور معمول ترانسفورماتوری که دارای بیست کیلو ولت و ظرفیت ششصد و سی کیلو ولت آمپر را داشته باشد، نصب می شود. با قابلیت آن که بتواند با حداکثر هشتصد کیلو ولت آمپر جایگزین شود.

سه نوع ترانسفورماتور قابل استفاده در کمپکت پست:

1. ترانسفورماتور روغنی که دارای منبع انبساط باشد.
2. ترانسفورماتور روغنی که بدون منبع انبساط یا هرمتیک انتخاب شود.
3. ترانسفورماتور نوع رزینی و خشک در نظر گرفته شود.